Verlicht zijn is zowel wijs als barmhartig zijn.
Toen de Boeddha zijn dood naderde, riep zijn metgezel Ananda uit: “Helaas! Na al die jaren leer ik nog steeds, werk ik nog steeds aan mijn eigen perfectie. En de meester staat op het punt me te verlaten - hij die zo goed is! (Mahaparinibbana Sutta)
Verhalen als deze laten zien dat mensen de Boeddha zagen als de belichaming van diepe bezorgdheid voor anderen. Hij leerde zijn leerlingen hoe ze zelf zo konden zijn, en liefdevolle vriendelijkheid en mededogen zijn belangrijke aspecten van het boeddhistische pad.
Haat wordt nooit verslagen door haat, maar alleen door liefde. Dit is een eeuwige wet.
De Boeddha, Dhammapada
Hoe kan ik compassievol worden?
Goedheid moet geleefd worden.
De eerste manier om mededogen te ontwikkelen is door ethiek te beoefenen. Het basisprincipe van de boeddhistische ethiek is om anderen geen kwaad te doen en vriendelijk tegen hen te zijn. Ethische reflectie vraagt ons om de impact die we op anderen hebben op verschillende gebieden van ons leven te onderzoeken: de manier waarop we werken, het voedsel dat we eten, onze relatie met de natuur en de levensstijl die we kiezen. We kunnen ook vrijgevigheid beoefenen, een gevoel van dankbaarheid aanmoedigen, anderen vergeven en vriendschappen ontwikkelen.
Meditatie over liefdevolle vriendelijkheid (metta bhavana) helpt ons om gevoelens van mededogen, zorg en vriendschap te ontwikkelen in onze directe ervaring.
Mededogen is een integraal onderdeel van een verlicht begrip van het leven
Het overwinnen van de illusie dat we gefixeerde en afgescheiden wezens zijn, opent ons voor een breder perspectief op het leven, met inbegrip van een besef van onze verbondenheid met elkaar en met het leven als geheel. Mededogen ontstaat op natuurlijke wijze wanneer we ons op deze manier deel voelen uitmaken van het leven.
Het bodhisattva-pad volgen
Mahayanaboeddhisme moedigt ons aan om te leven als een Bodhisattva - een wezen op het pad naar verlichting dat gemotiveerd wordt door mededogen voor alle wezens. Dit pad is ideaal voor alle Mahayanaboeddhisten en Triratna-boeddhisten.
Veel van de Boeddha- en Bodhisattva-figuren die in Mahayana boeddhistische kunst worden afgebeeld zijn transcendente belichamingen van mededogen. Nadenken over hun mededogen kan ons diep raken. Het zaad van vriendelijkheid en mededogen kan in ons eigen hart beginnen te groeien.
Mededogen verwijdert de zware balk, opent de deur naar vrijheid en maakt het smalle hart zo wijd als de wereld.
Nyanaponika Thera